Opracowanie: Kamila Gandecka
W dwóch słowach
Odwrócona klasa to podejście dydaktyczne, w którym tradycyjne zajęcia w sali (np. ćwiczenia, konwersatoria, seminaria) i praca domowa zamieniają się miejscami.
Osoby studiujące samodzielnie zapoznają się z materiałem dydaktycznym, wprowadzającym w dany temat/zagadnienie przed zajęciami (forma pracy domowej). Następnie czas na zajęciach przeznaczany jest na wdrażanie przyswojonej wiedzy i ćwiczenie konkretnych umiejętności w praktyce (podczas m.in. dyskusji, pracy w grupach, demonstracji czy ćwiczeń), pod okiem osoby prowadzącej zajęcia. Metodę efektywnie można realizować w formie stacjonarnej, mieszanej i zdalnej.
Praca w tej metodzie przebiega w czterech krokach:
Krok 1. Osoby studiujące samodzielnie zapoznają się lub przypominają sobie podstawową wiedzę.
Krok 2. Studentki i studenci na początku zajęć stacjonarnych podejmują aktywność, weryfikując swoją wiedzę/umiejętności, zgłaszają niezrozumiałe dla nich zagadnienia.
Krok 3. Osoby studiujące realizują zadania praktyczne podczas zajęć stacjonarnych, w razie potrzeby korzystają z pomocy osoby prowadzącej.
Krok 4. Zadania utrwalające, które studentki i studenci zrealizują w ramach pracy domowej.
Odwrócona klasa opiera się na modelu konstruktywistycznym, który zakłada, że nauka jest procesem aktywnym i społecznym. Celem tej metody jest zmiana schematu danej formy kształcenia (np. wykładu, ćwiczeń), która polega na tym, że osoby studiujące samodzielnie opanowują temat/zagadnienie przed zajęciami, a podczas zajęć utrwalają go i ćwiczą pod twoim okiem. Studenci pracują z materiałem dydaktycznym we własnym tempie.
Model odwróconej klasy sprzyja rozwijaniu i doskonaleniu kompetencji komunikacyjnych, krytycznego myślenia, uczenia się przez rozwiązywanie problemów i współpracy w grupie.
W znacznej mierze chodzi o zdobywanie wiedzy przez doświadczenie. W odwróconej klasie studenci wykorzystują swoje poprzednie doświadczenie i obecną wiedzę, aby przyswoić i zrozumieć nowy materiał dydaktyczny. Osoba studiująca staje się zatem stroną aktywną w tym procesie. Dydaktycy i dydaktyczki pełnią rolę przewodników/-czek, moderatorów/-ek i mentorów/-ek niż wykładowców/-czyń. Odpowiedzialność za zdobywanie wiedzy, za to czy potrafią uczyć się samodzielnie i stosują teorię w praktyce, przechodzi na osoby studiujące.
W tym podejściu, studenci i studentki mogą również doświadczyć samooceny lub oceny rówieśniczej.
Do jakich form zajęć pasuje?
Planując zmianę struktury zajęć opartą na założeniach odwróconej klasy zastosuj metodę małych kroków i na początek odwróć pojedyncze zajęcia w semestrze.
Metoda ta sprawdzi się praktycznie w każdej formie zajęć dydaktycznych: ćwiczeniach, konwersatoriach, wykładach czy laboratoriach. Istotne jest jasne określenie, co należy przenieść do etapu przygotowania do zajęć, a co stanowi część właściwą – uczenie się przez doświadczenie.
Przykład
Introduction to Unix systems, I roku studiów inżynierskich I stopnia, kierunek Computer Science
dr inż. Krzysztof Kluza, Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej AGH
Przykład opisuje propozycję odwrócenia jednych zajęć.
Rozpoznana trudność, którą mają osoby studiujące:
Problem jaki się pojawia dotyczy logowania do systemu. Najczęszcze powody to: nieprawidłowe użycie komendy, nieprawidłowe dane używane do logowania, nieprawidłowe ustawienia praw dostępu do plików i katalogów, progów z przekroczeniem limitów dyskowych na skutek zbyt dużej ilości plików.
Krok 1. Jakie materiały przed zajęciami?
Nagram krótki filmik pokazujący, w jaki sposób logować się do systemu i w jakich sytuacjach może pojawić się problem z logowaniem. Dołączę także krótki spis problemów, jakie mogą napotkać.
Krok 2. Jak studenci przetworzą materiał przed zajęciami (safeguards)?
Projektuję krótki quiz lub zadanie typu krzyżówka interaktywna H5P, gdzie będzie należało wpisać odpowiednią komendę do logowania dla podanych danych użytkownika i serwera, a także określić, co może być nie tak z kontem na podstawie pokazanego zrzutu ekranu.
Krok 3. Jak uporządkowana będzie wiedza na zajęciach?
Studenci mają za zadanie pracować w parach, jedna osoba w parze dostaje informację o komendzie jaką ma uruchomić na swoim koncie (program, który utworzy duży plik lub wiele plików, albo zmieni prawa dostępu), a następnie obie osoby mają za zadanie poszukać rozwiązania tego problemu i odblokować konto.
Krok 4. Co podczas zajęć stacjonarnych?
Dyskusja na temat różnych metod odnajdywania w systemie i usuwania największych plików w sytuacji przekroczenia limitów dyskowych, jak również prawidłowego stosowania praw dostępu (zabezpieczenie swoich plików). Zadaniem domowym będzie interaktywna krzyżówka z praw dostępu (H5P).
Dowiedz się więcej
Opis podstawowych założeń, zalety i ograniczenia metody flipped classroom.
Artykuł na temat wdrażania flipped classroom w dydaktyce na uczelni wyższej
Gerstein J., Flipped Classroom: The Full Picture for Higher Education.
Artykuł prezentuje projekt edukacyjny – odwrócony kurs z matematyki dla osób studiujących na pierwszym roku w Uniwersytecie Technologicznym w Delft. Odbycie kursu z matematyki jest obowiązkowe.
Gordijn J., Oosterhout A., Dijkstra W., Innovation mathematics project. Blended education in practice. A case study at Delft University of Technology, w: Proceedings of International Conference on Education and New Learning Technologies, EDULEARN17, 2017.
Artykuł o łączeniu metody instruktarzu rówieśniczego (ang. peer instructiony) z metodą odwróconej klasy (ang. flipped classroom) w celu zwiększenia efektywności uczenia się.
Schell J., How to Transform Learning-With Teaching.
