8 stycznia 2010 roku uruchomiony został serwis Open AGH. To repozytorium otwartych zasobów edukacyjnych (OZE) przygotowanych przez pracowników, doktorantów i studentów naszej uczelni. Pomysłodawcą, twórcą i administratorem samego serwisu jest Centrum e-Learningu AGH.
Zacznijmy od nakreślenia kontekstu, w jakim należy rozpatrywać projekt Open AGH.
Można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że każdy czytelnik tego tekstu przynajmniej okazyjnie korzysta z produktów lub usług, które powstały w oparciu o szeroko rozumianą ideę swobodnego, darmowego dostępu. Nasze komputery mają zainstalowany system operacyjny Linux, przeglądamy zasoby Internetu za pomocą Firefoxa, poszukujemy informacji w Wikipedii… Można z tego wyciągnąć wniosek, że otwartość jest nam bliska, jednak czy jest tak samo, gdy jesteśmy dawcami, a nie tylko biorcami?
Dla niektórych spośród nas odpowiedź z pewnością brzmi „tak”. To np. ci, którzy są współtwórcami wymienionych narzędzi. Robią to nie tylko z altruizmu czy (mówiąc w przenośni) chęci spłacenia długu, który zaciągnęli u społeczności internetowej. Dzięki temu mogą się też uczyć, zdobywać doświadczenia i kontakty, budować dobrą reputację zawodową, a w konsekwencji przewagę na rynku pracy.
Elementy takiego myślenia są też coraz silniej obecne w obszarze kształcenia akademickiego. W 1999 roku Massachusetts Institute of Technology zdecydował się udostępniać za darmo część cyfrowych zasobów edukacyjnych, które tworzyli jego pracownicy. Były to np. konspekty albo nagrania wideo z wykładów. Tak powstało pierwsze na świecie uczelniane repozytorium OZE. Inicjatywa MIT znajduje coraz liczniejszych kontynuatorów. W Polsce AGH jest pierwszą uczelnią, która podjęła ten krok.
Materiały umieszczone w Open AGH objete są licencją Creative Commons: Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach (CC: BY – NC – SA). Creative Commons (CC) to system ochrony praw autorskich inny niż tradycyjny copyright. Pozwala on autorowi na samodzielne określenie, kto i co może robić z jego utworem. Koniecznie trzeba podkreślić, że objęcie swojego dzieła licencją CC nie oznacza wyzbycia się praw autorskich – ani osobistych, ani majątkowych.
Zgodnie z zasadą przyjętą w Open AGH wszystkie udostępnione zasoby mogą być przez każdego internautę kopiowane, rozprowadzane, przedstawiane, wykonywane i przekształcane w celu stworzenia tzw. utworów zależnych. Użytkownik serwisu jest jednak zobowiązany do spełnienia trzech warunków:
1. Musi podać autora oryginalnej pracy oraz adres strony, z której ją pobrał (czyli Open AGH).
2. Może wykorzystać utwór tylko do celów niekomercyjnych (w szczególności kształcenia innych lub siebie). Nie ma prawa zarabiać na nim.
3. Jeśli stworzy utwór zależny musi go udostępnić na tej samej licencji.
Zamieszczając dzieło w Open AGH naukowiec promuje swoją pracę, wspomaga innych wykładowców, nauczycieli i uczniów oraz stwarza warunki by samemu uzyskać od innych przydatne dla siebie materiały. To zresztą nastąpi bardzo szybko – dzięki przystąpieniu naszej uczelni do międzynarodowej organizacji OpenCourseWare Consortium (OCWC) będziemy mieli przez Open AGH dostęp również do zagranicznych, anglojęzycznych repozytoriów OZE.
W chwili otwarcia w Open AGH znajdowało się 69 kursów, których przestudiowanie zajęłoby jednej osobie 1000-1500 godzin. To wspaniały kapitał początkowy. Naszym celem musi być jednak ciągły rozwój bazy. Wiemy, że wielu pracowników AGH już teraz udostępnia stworzone przez siebie materiały dydaktyczne, zazwyczaj na swoich stronach domowych. Zapraszamy do umieszczenia ich także w Open AGH. Zachęcamy też gorąco do tworzenia nowych zasobów i przesyłania ich do serwisu. Nie muszą to być całe kursy – wielką wartość mają pojedyncze teksty, grafiki, symulacje, konspekty kursów, nagrania audio i wideo itp. Materiały dobrej jakości mają realną szansę nawet na kilkadziesiąt tysięcy „kliknięć” rocznie.
Z kolei odbiorców spoza naszej uczelni serdecznie zapraszamy do przeglądania już dostępnych treści i korzystania z nich zgodnie ze swoimi potrzebami. Możecie to robić. Za darmo. I nie ma haczyków ani drobnego druku. Naprawdę 🙂
Więcej informacji na temat Open AGH uzyskać można na stronie open.agh.edu.pl oraz przez bezpośredni kontakt z pracownikami Centrum e-Learningu (kontakt@open.agh.edu.pl).
Wszystko fajnie, ale jak coś robicie to róbcie to porządnie. W tej chwili z tymi wszystkimi platformami jest straszny bałagan. Część kursów jest na open.agh.edu.pl , część jest na MODDLE. Bardzo trudno się w tym wszystkim połapać. Najlepiej udostępnić wszystkie kursy ogólnodostępne w open.agh, a w MODDLE udostępniać tylko kursy wewntrzne.
Kolejna sprawa: dopracować kursy. Skoro kurs jest udostępniony na licencji CC, to dlaczego w grafikach flashowych w kursie odnawialen źródła energii widnieje znak copyright??
Nie mam pewności, co ma Pan(i) na myśli mówiąc “kursy wewnętrzne”. Czy chodzi o kursy tworzone przez Centrum e-Learningu? One już faktycznie są na Moodle’u. Zaznaczam na wszelki wypadek, że nie należy mylić CeL-u AGH z Open AGH. Jako CeL jesteśmy administratorem Open AGH, dołożyliśmy też do niego trochę materiałów, ale to tylko jeden z naszych projektów. Oprócz tego prowadzimy też m.in. działalność szkoleniową w dziedzinie e-learningu, która z “Open” nie ma nic wspólnego. Nie należy więc jednego oceniać w odniesieniu do drugiego.
Samego repozytorium Open AGH nie da się oddzielić od Moodle’a, bo po prostu na nim jest zbudowane i wszystkie materiały dostępne za pośrednictwem platformy (co nie znaczy, że wszystkie kursy zostały stworzone z myślą o prowadzeniu ich na Moodle’u). Jest to, nawiasem mówiąc, rozwiązanie, które zyskało aprobatę ludzi bardziej doświadczonych w tego typu inicjatywach.
Podsumowując: mamy w AGH więcej instalacji Moodle’a, ale są one wyraźnie rozdzielone ze względu na swoje przeznaczenie. Jedna służy jako baza pod Open AGH, na innej swoją działalność dydaktyczną prowadzi CeL, a na jeszcze innych poszczególne Wydziały.
Znak “copyright” na niektórych kursach istnieje, bo zostały one stworzone zanim pojawiła się idea Open AGH. Może ich autorzy w owym czasie nawet nie słyszeli o licencjach CC? Aktualnie zdecydowali się jednak przekazać je do naszego repozytorium, przy czym nie wszyscy wprowadzili zmiany w swoje materiały. Zgadzam się, że może to rodzić pewne zamieszanie, ale zapewniam, że obowiązującą w całym Open AGH licencją jest CC: By – NC – SA.
Mowiac "kursy z MOODLE" mialem na mysli kursy stad: http://moodle.cel.agh.edu.pl/www/
Jako "kursy wewnetrzne" mialem na mysli kursy dostepne w wyzej wymienionym serwisie tylko dla uprawnionych osob.
Oprocz kursow wewnetrznych (nieogolnodostepnych) w wyzej wymienionym serwisie sa takze kursy ogolnodostepne tutaj: http://moodle.cel.agh.edu.pl/www/course/category.php?id=2.
Wedlug mnie najlepiej zrobic porzadek. Wszystkie kursy ogolnodostepne stad (http://moodle.cel.agh.edu.pl/www/course/category.php?id=2) powinny byc sukcesywnie opatrywane licencja CC i przenoszone na open.agh.edu.pl.
A w serwisie (http://moodle.cel.agh.edu.pl/www/) pozostawic tylko kursy zamkniete.
A tak, to racja. Już zresztą realizujemy tę sugestię – wszystkie treści z obszaru ogólnodostępnego, które autorzy zgodzili się opatrzyć licencją CC, przenieśliśmy na Open AGH. Póki jednak część zasobów pozostaje objęta copyrightem ten obszar musi istnieć.
Wlasnie o to mi chodzilo 🙂