Opracowanie: Magdalena Zarzecka-Napierała, Anna Chyła
W dwóch słowach
Feedback polega na wyrażeniu obserwacji, opinii, sugestii lub rekomendacji w stosunku do działania lub osiągnięć danej osoby. W kontekście metody dydaktycznej interesują nas: feedback osoby prowadzącej zajęcia przekazywany osobie/osobom studiującym, może też przybierać postać wzajemnego oceniania [patrz osobny opis] lub tzw. self-assesment (samooceny). Informacja zwrotna może pojawiać się w różnych sytuacjach edukacyjnych, jak np. przy sprawdzaniu wiedzy, realizacji konkretnych, indywidualnych lub grupowych zadań czy projektów, przy wykorzystaniu elementów grywalizacji oraz przy pisaniu pracy dyplomowej.
Celem informacji zwrotnej w sytuacji dydaktycznej jest określenie: na jakim etapie jest osoba studiująca, na jakim powinna być i w jaki sposób może go osiągnąć. Feedback jest sposobem wsparcia w procesie uczenia się, pomaga w planowaniu i wzmacnia poczucie sprawstwa u osób studiujących. Ma ogromne znaczenie w budowaniu motywacji i zaangażowania.
Feedback konstruktywny, inaczej mówiąc – uczący, wyraźnie odnosi się do konkretnej sytuacji/zachowania/faktu, może wyrażać reakcje uczuciowe, ale przede wszystkim zawiera precyzyjnie określone oczekiwania. Bez względu na wybrany model udzielania informacji zwrotnej odpowiada ona na pytania: gdzie jestem? gdzie powinienem być? jak tam dojść? Opiera się na dobrych intencjach, jego celem jest wspieranie rozwoju i skuteczniejsze działanie.
Formułowanie uczącego feedbacku nie jest proste. Pomocne mogą być różne modele udzielania informacji zwrotnej, które kształtują nawyk budowania jej w określony sposób.
Modele, na które warto zwrócić uwagę to np:
- kanapka informacyjna (informacja pozytywna, krytyka/informacja negatywna, informacja pozytywna),
- FUKO (Fakty, Uczucia, Konsekwencje, Oczekiwania),
- SBI (S – situation, B – behaviour, I – impact),
- TAG (Tell – powiedz jedną rzecz, która Ci się spodobała, Ask – zadaj jedno pytanie, Give suggestion – zasugeruj rozwój na przyszłość).
Wśród kompetencji trenowanych u osób studiujących będą skuteczna komunikacja oraz umiejętność odnoszenia się do faktów, zamiast opinii i sądów. Udzielając uczącej informacji zwrotnej w różnych sytuacjach modelujemy prawidłowe wzorce. Możemy się do nich odwoływać, kierując osoby studiujące w stronę wzajemnego oceniania lub samooceny.
Do jakich form zajęć pasuje?
Z feedbacku w różnych formach korzystamy na wszystkich rodzajach zajęć. Najczęściej odnosimy się jednak do prac studentów, czyli sytuacji na ćwiczeniach, seminariach, zajęciach projektowych lub laboratoriach. Informacja zwrotna jest często powiązana z oceną, ale bardzo dobrze jest udzielać jej na różnych etapach pracy. Wtedy drobna czasem korekta, może pomóc w osiągnięciu lepszego efektu pracy.
Przykład
Koło naukowe kończy realizować projekt. Osoby studiujące podsumowują swoją pracę w postaci sprawozdania z dotychczasowej działalności. Podczas spotkania podsumowującego przedstawiamy wybrany model udzielania informacji zwrotnej i prosimy studentów o udzielenie informacji zwrotnej nam, jako opiekunom koła, w formie pisemnej wykorzystując aplikację MS Teams i program Forms. Następnie prowadzący odczytuje i zapisuje, co było dobre w jego pracy i jakie elementy wymagają poprawy. Jest to moment na dopytanie, wyjaśnienie informacji, które dostał i odniesienie się do nich. Następnie prosi studentów, aby napisali feedback swoim kolegom i koleżankom, na kartkach. Tworzy też przestrzeń do zadawania pytań. Na koniec ważne jest, aby spytać co studenci usłyszeli o sobie, co jest ich mocną stroną w pracy w kole, a na co potrzebują zwrócić uwagę. Mogą poprawić swoje sprawozdanie z dotychczasowej działalności, bazując na otrzymanym feedbacku.
Dowiedz się więcej
Model TAG:
https://www.edutopia.org/video/60-second-strategy-tag-feedback
Strona prowadzona przez Centrum Edukacji Obywatelskiej dotycząca oceniania kształtującego. Treści pisane są głównie dla nauczycieli szkolnych, ale zasady oceniania kształtującego są na tyle uniwersalne, że znajdą zastosowanie również na uczelni.
https://pomagajsieuczyc.ceo.org.pl/tematy/ocenianie-ksztaltujace/
Zasady udzielania informacji zwrotnej:
Rubrics – metoda projektowania kryteriów oceny w odniesieniu do poziomów:
https://www.niu.edu/citl/resources/guides/instructional-guide/rubrics-for-assessment.shtml
O prowadzeniu studentów w stronę wzajemnego oceniania, oceny własnych postępów i planowania rozwoju (peer assesment i self-assesment):
