W wielu post-pandemicznych ankietach i raportach nauczyciele, nie tylko akademiccy, zwracali uwagę na powtarzający się problem (braku) zaangażowania i trudności w nawiązaniu kontaktu z uczniami czy studentami po drugiej stronie ekranu.
Można wymienić wiele elementów, które mają wpływ na taki stan rzeczy i znaleźć wiele rozwiązań, bo najczęściej problem jest tak złożony, że wymaga szerokiego spektrum działań.
Jedną z możliwości zwiększenia zaangażowania studentów w uczenie się online jest wdrożenie postulatów ABC Active Blended Learning czyli uczenia się poprzez działania, ćwiczenia i aktywności w spójny i przemyślany sposób łączące tryb zdalny i stacjonarny.
ABC nie jest nową koncepcją, zbiera jedynie wyniki badań dotyczące uczenia się poprzez zaangażowanie, przetwarzanie wiedzy i działanie i umieszcza je w kontekście mieszanego modelu, gdzie cześć zajęć odbywa się zdalnie, część zaś w murach uczelni. Model mieszany wydaje się być najbardziej efektywny, szczególnie w uczelniach nastawionych na praktykę i badania.
Mieszanie nie ogranicza się jednak tylko do przeplatania się zajęć online z tymi w klasie. Mieszać można bowiem wiele elementów: sposoby komunikacji (synchroniczna vs asynchroniczna), oceny (np. sumującą i kształtująca) czy metody (np. debata oksfordzka i projekt). Istotą ABC jest takie zaprojektowanie zajęć, aby wspierać aktywność studentów i studentek, oraz wzajemne interakcje w grupie nie tylko na podstawowych poziomie zapamiętywania czy rozumienia ale także przy bardziej złożonych celach, jak tworzenie czy integrowanie zdobytych umiejętności.
Aktywne uczenie się powinno bowiem wspierać rozwijanie umiejętności studentów i studentek a nie skupiać się jedynie na transmisji, przekazywaniu wiedzy. Rozwijanie umiejętności analizy, syntezy i krytycznej oceny a także wzmacnianie zaangażowania, nie tylko słuchania, poprzez dyskusję, tworzenie czy pisanie.
Istotą ABC są aktywności „mające sens” (ang. sense-making activities), oparte na. Interakcjach między studentami, nauczycielami i zasobami. Nie chodzi w nich o przekazanie studentom treści, które właściwie bez ograniczeń można publikować w uczelnianych platformach i repozytoriach lecz o przemyślane, ciekawe i spójne z celami zajęć zaprojektowanie ćwiczeń łączących różne elementy procesu kształcenia.
To często aktywności, w których studenci i studentki rozwiązują złożone problemy czy analizują realne przypadki, jakie napotkać można w miejscu pracy. Nie są jednak rzuceni na głęboką wodę, gdyż proces ów jest uporządkowany i zaplanowany przez nauczyciela.
| ABC Active Blended Learning | nie – ABC |
| projektowanie zajęć z myślą o potrzebach studenta | dostarczenie zajęć przez nauczyciela „dam im to, co mam” |
| budowanie celowych interakcji pomiędzy studentami, prowadzącymi a zasobami | przekazywanie treści bez możliwości komunikowania się |
| zastosowanie wiedzy określonym kontekście | udostępnianie materiałów w formie cyfrowej na platformie |
| obecność i zaangażowanie nauczyciela | nauczyciel dostarcza wykład czy zajęcia |
| zaprojektowanie zajęć mieszanych | prowadzenie równoległe zajęć zdalnych i nie powiązanych z nimi zajęć stacjonarnych |
| zadania mające sens, powiązane z celami kształcenia i oceną | kolejne, powtarzalne ćwiczenia i dodatkowe materiały „do przyswojenia” |
| zajęcia są tak zaprojektowane, aby najlepiej wykorzystać możliwości trybu zdalnego i stacjonarnego | wybór trybu zdalnego i stacjonarnego bez względu na korzyści |
| stała ewaluacja zajęć prowadząca do ich zmiany | raz przygotowane zajęcia prowadzone są bez zmian |
| studenci i studentki budują wiedzę | studenci i studentki otrzymują wiedzę |
| studenci i studentki są autonomiczni, poszukują i budują wiedzę oraz stosują ją | studenci i studentki biernie słuchają wykładów bez możliwości zastosowania wiedzy, o której słuchali |
