Inspirator: dr hab. inż. Bartosz Mindur, prof. AGH (Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej)
Coraz więcej dydaktyków dostrzega wartość w rozszerzaniu swoich kursów o elementy online – wielu decyduje się na całkowitą zamianę swoich tradycyjnych zajęć na tryb zdalny, a wszyscy – chcąc nie chcąc – spędziliśmy w sieci całą pandemię. Nikomu nie jest już obca Uczelniana Platforma e–Learningowa – UPeL. Zadania, testy, webinary, lekcje, sprawdzanie obecności – mnogość funkcji i bezpieczeństwo zarządzania danymi przekonało tysiące uczelni na całym świecie, by uczyniły Moodle – platformę hostującą UPeL – swoim podstawowym systemem do zarządzania nauczaniem.
W czasie pandemii, Uczelnia zdecydowała się na wykorzystanie do nauczania zdalnego pakietu Office 365, a wraz z nim MS Teams. Początkowo używany tylko przez firmy i potężne korporacje, dla których zresztą był dedykowany, MS Teams szybko znalazł drogę do edukacji. Funkcje takie jak spotkanie, praca grupowa na OneNote, czy flipcharty na MS Sway i formularze MS Forms okazały się świetnym uzupełnieniem dla UPeL. Realizacja zajęć przez Pana dr. inż. Bartosza Mindura, prof. AGH udowadnia, że system UPeL i narzędzia z pakietu Office 365 mogą ze sobą świetnie współpracować.
Jak poradził Pan sobie z tymi standardowymi wykładami, gdzie każdy narzeka na brak kontaktu ze studentami?
Wykłady prowadziłem przy pomocy aktywności “Wirtualny Pokój” na UPeL oraz na MS Teams. Wykłady (z programowania) prowadzę w interaktywnej formie: prezentuję informacje na slajdzie, następnie pokazuję i analizuję przykłady, czyli kompiluję kod, wraz ze studentami zmieniamy go, patrzymy na wyniki, analizujemy co się dzieje i gdy już wszyscy rozumieją dany fragment, to wracamy do treści i kontynuujemy. “Wirtualny Pokój” na UPeL umożliwił mi świetną prezentację treści. Ma on wszelkie funkcje, które były mi potrzebne -slajdy można bardzo łatwo prezentować, a także w trakcie prezentowania rysować markerami, podkreślać ważne kwestie. Jest także tablica, na której można pisać odręcznie, i dodatkowo tłumaczyć studentom. Przydatna jest możliwość pokazywania dowolnego okna, dowolnej aplikacji i niezależnego przełączania się między tymi trybami.
Ponieważ lubię prowadzić zajęcia w sposób interaktywny i potrzebuję bezzwłocznie otrzymać informację zwrotną ze strony słuchaczy – czy rozumieją, czy mnie słyszą – także połączenie głosowe było dla mnie bardzo ważne. Przy grupach większych niż 30 osób, nie jest to możliwe w “Wirtualnym Pokoju” na UPeL. Ustawiłem więc to samo spotkanie na UPeL i na MS Teams jednocześnie. Umówiliśmy się, że wykład prezentuję wraz z przykładami, używając “Wirtualnego Pokoju” na UPeL, natomiast studenci słuchają wykładu i rozmawiają ze mną przez MS Teams.
Dlaczego zdecydował się Pan na takie – wydawałoby się karkołomne – połączenie między tymi systemami?
W momencie, kiedy pojawiało się pytanie, student po prostu zaczynał mówić i słyszeliśmy wszyscy siebie nawzajem. Ja również mogłem dopytać, czy wszystko jest jasne, czy wszystko było wystarczająco dobrze wytłumaczone – to było dokładnie symultaniczne połączenie, jednoczesne wykorzystanie tych dwóch narzędzi. MS Teams też ma funkcję wyświetlania prezentacji i udostępniania ekranu. Jednak po przełączeniu się z prezentacji na inne okno, na przykład aplikacji, prezentacja wraca do pierwszego slajdu, co utrudnia kontynuowanie wykładu w miejscu, w którym został on przerwany. To powoduje marnotrawienie czasu i de facto przeszkadza – gdy proszę, aby chwilkę poczekać, gdy ja przełączam się między oknami, to uwaga słuchaczy może zostać mocno rozproszona. W momencie, gdy pojawia się 30s przerwa w przekazie, to z tą dziurą umysł coś zrobi – patrzy przez okno, widzi ptaszki i odlatuje daleko od tematu wykładu. Wybrałem więc “Wirtualny Pokój” na UPeL do prezentowania treści i MS Teams do połączenia głosowego dzięki czemu uniknąłem niekomfortowych dla słuchaczy przerw.
A czy jest jakiś sposób by na wykładzie zainicjować pracę w grupach?
Tak, można to zrobić przy pomocy Ms Teams. W ramach zespołu, gdzie wszyscy są dostępni, mogę stworzyć kilka grup, do których przypiszę tylko część osób z tego zespołu, i stworzę dla nich pokój. Studenci mogą do takiego pokoju wejść, a ja jako prowadzący mogę między tymi pokojami przechodzić. To w aspekcie wykładu może nie jest aż tak ważne, ale jeśli pojawi się dydaktyka w formie zajęć laboratoryjnych czy warsztatowych, to jest to bardzo dobre rozwiązanie. Podgrupy tworzy się z poziomu kanałów, w każdym zespole może być wiele kanałów. Można tworzyć też kanały ukryte, w których uprawnienia otrzymuje ściśle określona podgrupa. Do kanałów publicznych ma dostęp każdy, kto jest w danych zespole. Do kanałów prywatnych, ukrytych, można przypisać konkretne osoby i nikt inny tam nie dołączy, bez zgody osoby, która utworzyła kanał prywatny. Następnie w obrębie kanału można utworzyć spotkanie, które będzie widoczne tylko dla członków kanału. W ten sposób możemy utworzyć kilka grup (kanałów) i założyć w nich spotkanie do pracy w ten konkretnej grupie.
A czy przed wykładem można zrobić “wejściówkę”?
*”wejściówką” potocznie nazywa się krótki test/quiz na początku zajęć
Oczywiście, można to zrobić bezpośrednio w formie ankiety w “Wirtualnym Pokoju” na UPeL, można użyć aplikacji zewnętrznych, takich jak Mentimeter, Kahoot, czy VoxVote. Ja natomiast przed wykładami dawałem studentom krótkie zadanie w formie quizu, przygotowane w MS Forms. Potem prezentowałem na wykładzie wyniki tych quizów. Omawialiśmy sobie dane zadanie, a ja wyświetlałem statystyki w postaci histogramu, poprawnych lub błędnych odpowiedzi. Zastanawialiśmy się wspólnie ze studentami, dlaczego np. 30% odpowiedziało błędnie, rozmawiamy, zastanawiamy się dlaczego dany błąd się pojawił i jak można go uniknąć.
Dlaczego zdecydował się Pan na UPeL i MsTeams?
Idea stojąca za tym jest bardzo prosta. Uważam, że korzystanie z narzędzi zewnętrznych (bez autoryzacji za pomocą konta w systemach AGH), jeżeli nie jest to potrzebne, nie powinno mieć miejsca. Uczelnia dostarcza nam rozwiązania, narzędzia i pomoc, i jednocześnie weryfikuje, czy one są adekwatne, chociażby z prawnego punktu widzenia. Skoro mamy UPeL i MS Teams, to znaczy, że należy ich używać tam, gdzie jest to możliwe. Uczelnia te narzędzia zaakceptowała, zaaprobowała, i podpisała adekwatne umowy.
I to wszystko, ten cały e-learning, podobało się studentom?
Pozwolę sobie przytoczyć kilka opinii, które zbierałem po zajęciach:
“Pan bez problemu pokazywał kod programu przeskakiwał między kartami i tłumaczył wszystko, poza tym utrzymywał z nami kontakt głosowy i zawsze zachęcał do dyskusji i pytania, gdy coś nie jest zrozumiałe. Wszystko było naprawdę super!”
“Rzetelnie prowadzone wykłady, które wspierane były zarówno przez omawianie kolejnych slajdów, zagadnień i przykładów, ale również materiałów dodatkowych. Częste proszenie o feedback również sprawiało wrażenie, że student ma wpływ na to, jak wyglądają zajęcia. “
“Podobało mi się, że terminy i polecenia były jasne, klarowne i udostępniane odpowiednio wcześniej, co jak się ostatnio okazuje nie jest takie oczywiste.”
A czy było coś, co studentom się NIE podobało?
Na samym początku pandemii podszedłem do wykładu w inny sposób, to znaczy udostępniałem studentom materiały: slajdy, filmiki, przykłady, fragmenty książek, filmiki z konferencji tematycznych, na mojej stronie internetowej dedykowanej temu przedmiotowi i prosiłem o samodzielne studiowanie tematyki przez studentów. To zostało odebrane bardzo negatywnie i poproszony zostałem o prowadzenie wykładów w formie webinariów. Nieważne, jak się starałem, żeby dostarczyć studentom wszystkie materiały i informacji dodatkowe – oni chcieli tylko wykład online.
Dr hab. inż. Bartosz Mindur, prof. AGH
– Absolwent i obecnie profesor AGH na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej
– Stypendysta fundacji Alexandra von Humboldta – staż po-doktorski 2 lata w HZB (Berlin)
– Absolwent projektu „Mistrzowie Dydaktyki” zrealizowanego we współpracy z University College London.
– Prowadzi zajęcia z szeroko-pojętej informatyki dla studentów WFiIS oraz zagranicznych (w ramach ESA, w języku angielskim)
– Wieloletnia współpraca z wiodącymi zagranicznymi ośrodkami naukowymi (m.in. CERN).
– Autor ponad dziesięciu kursów/modułów dla studentów I i II stopnia studiów.
– Opiekun ponad 20 prac magisterskich i prawie 30 inżynierskich,
jednej obronionej pracy doktorskiej (jako promotor pomocniczy) oraz dwóch w trakcie realizacji
zdjęcie: "Programmers Search Relations Network Graph" by yaph licensed under CC BY-NC-SA 2.0
